Fodmap Diyeti
HASSAS BAĞIRSAK SENROMUNDA BESLENME (FODMAP DİYETİ):
Hassas bağırsak sendromu özellikle batılı ülkelerde her geçen gitgide artan bir sıklıkta karşımıza çıkıyor. Değişen yaşam alışkanlıklarının da davetiye çıkardığı hastalıkta karın ağrısı, karında şişkinlik, gaz sancısı ve dışkılamada sürekli değişiklik olarak kendini gösterir.
Modern çağın hastalığı hassas bağırsak sendromu ya da tıbbi adıyla irritabl bağırsak sendromu; karın şişliği, karın ağrısı, dışkılama değişikliği gibi belirtilerle kendini gösterir. Hassas bağırsak sendromu kapısını çaldığı kişinin yaşam kalitesini son derece düşer.
Batılı ülkelerde sık görülen, ülkemizde de pek çok kişinin karşı karşıya kaldığı hassas bağırsak sendromunun nedenleri kesin olarak bilinmemekle birlikte yanlış yaşam alışkanlıkları ve stres hastalıkta önemli rol oynar.
Hassas bağırsak sendromuna karşı bu besinlerden kaçının
Hassas bağırsak sendromunun tedavisinde diyet çok önemli yer tutar. Bol lifli beslenilmesi ve oda sıcaklığında su tüketilmesi gerekirken alkol, kafeinli içecekler ve aşırı yağlı gıdalardan uzak durulması çok önemli. Toplumumuzda laktoz intoleransı yüzde 40’tır, o nedenle süt ve süt ürünlerinin kesilip tedavi sonucunun değerlendirilmesi gerekir. Aşırı yağlı, laktoz içeren içeceklerden kaçınılmalı, alkol tüketilmemeli. Arpa, yulaf, çavdar ve buğday içeren besinlerde bulunan gluten duyarlılığı varsa, glutensiz diyete geçilmelidir.
Son zamanlarda düşük FODMAP diyeti ile hassas bağırsak sendromunda başarılı sonuçlar alınabiliyor.Fodmap; meyve şekeri früktozun bileşeni fruktan, süt şekeri dediğimiz laktoz ve bir karbonghidrat türü olan galakto-oligosakkaritler açısından kısıtlı bir beslenme planıdır.
Bu besin maddeler bağırsaktan su çeker, sindirilemez, bakteriler tarafından fermente edilirler. Gaz, karın şişliği, ağrı, spazmlara, dışkılama düzensizliklerine yol açabilirler. Bu nedenle düşük FODMAP diyeti hassas bağırsak sendromu hastalığında faydalı olabilir.
Kişinin egzersiz yapması, hobiler edinmesi ve kendi kendine zaman ayırması da hassas bağırsak sendromu belirtilerini ortadan kaldırabilir. Tedavide başarının temel şartı hasta ile hekimin uyumlu olması, hastanın başka organik bir hastalığı olmadığına kesin olarak ikna edilmesidir. Hassas bağırsak sendromunun uzun seyirli, sabır isteyen bir hastalık olduğu mutlaka hastaya anlatılmalıdır.
Hangi besinleri kısıtlamalı ?
Yüksek fruktoz içerenler meyveler; elma, kayısı, avokado, böğürtlen, kiraz, kuşüzümü, kuru üzüm, hurma, incir, greyfurt, mango, nektarin, şeftali, armut, erik, nar, kuru erik, karpuz
Laktoz içerenler; krem peynir, dondurma, süt, yoğurt, tulum peyniri, beyaz peynir
Sebzeler; soğan, sarımsak, enginar, kuşkonmaz, pancar, börülce, bakla, karnabahar, pırasa, mantar, bezelye, soya fasulyesi, kurufasulye
Buğday grubu; buğday, makarna, irmik, arpa, çavdar, kuskus
Fodmap diyetinde tüketilebilen besinler
Meyveler; muz, yaban mersini, kavun, üzüm, çilek, kivi, limon, mandalina, portakal, ananas, frambuaz, üzüm
Sebzeler; brokoli, mısır, havuç, kereviz, kabak, zencefil, bamya, kırmızı turp, patates, taze soğan, pazı, salatalık, patlıcan, taze fasulye, biber, marul, balkabağı, domates, yer elması, maydanoz, nane, ıspanak, ebegümeci
Karbınhidrat grubu; glutensiz ürünler, amarant, kinoa, karabuğday,
Süt üürnleri ve hayvansal gıdalar; cedar peyniri, mozeralla, parmesan, lor peyniri, süzme beyaz peynir, yumurta, kırmızı et, balık, beyaz et
Kuruyemişler; 15 adet badem/fındık/çam fıstığı, 10 adet ceviz, yerfıstığı
Sos ve baharatlar; sirke, hardal, fıstuk ezmesi, zeytinyağı, sarımsak, pul biber
Bu diyeti şikayetleriniz olduğunda 1 – 2 ay süreyle uyguladığınızda yaşam kalitenizin yükseldiğini göreceksiniz. Daha sonrasında yine beslenmenize dikkat ederek yaşantınıza devam edebilirsiniz.
Eğer hiçbir şikayetiniz yok ama yine karın şişkinliği yaşıyorsanız ve 2 – 3 kilo vermek isterseniz kısa süreli uygulayabilirsiniz.